Indrukken van China

Peking opera
Originally uploaded by Petra Bos.

Inmiddels ben ik weer veilig terug in Nederland. De laatste week in China heb ik doorgebracht in Beijing. Er was nog tijd voor enkele uitstapjes, zoals het oude zomerpaleis en de Ming-graven en er was ook nog wat tijd om te winkelen en te ontspannen.

De uitstapjes werden veelal met de chauffeur gemaakt. Hij was erg blij dat we weer terug waren van onze reis, want 2 weken vrij, dat vond hij maar niets. Nu was hij tenminste weer belangrijk. Hij had onze namen geleerd. ‘Calla’ en ‘Johan’ kende hij al en mijn naam werd ‘Petela’. Elke werd ‘Alke’. Erik werd ‘Jelleke’. We probeerden het hem nog makkelijk te maken door de moeilijke ‘r’ te vervangen door een ‘l’. Maar de gesprekken in de auto bleven hetzelfde: ‘Nee, E-lik’, Antwoord: ‘Ja, Jelleke’.
De chauffeur probeerde ook wat Engels te leren via een self-study DVD (volgens mij voor kinderen vanaf 3 jaar). In les 6 kwam de uitdrukking ‘old man’ voorbij. Er werd niet bij verteld dat de uitdrukking uit twee delen bestaat en het tweede deel een geslacht aanduidt. Ook werd er niet gezegd dat in de Engelse taal ‘oud’ geen teken van respect maar eerder een belediging is. Vanaf les 6 had ‘Calla’ dus nog een tweede naam erbij…
Ach, de man bedoelt het goed en we hebben in ieder geval wel lol gehad in die auto.

Als ik nu terug denk aan China zijn er een aantal dingen die opvallen die daar anders gaan dan in Europa:
- Men spuugt; eerst hoor je een vreselijk vies rochelend geluid en dan volgt er een klodder speeksel, deze klodder beland op straat, of op de vloer van de bus, trein, op iemand zijn voet… kan allemaal, even alles uitwrijven met de voetzool en men is weer vrij van al dat slijm in de mond-/keelholte
- Verkeersregels zijn zeldzaam, in ieder geval worden ze nauwelijks nageleefd, een rijbewijs kan je kopen, de vluchtstrook is een extra rijbaan –die tevens door de fietsers, riksjarijders en ezels met karren wordt gebruikt- deze rijbaan is erg handig als je snel een vrachtwagen rechts wil inhalen, nu maar hopen dat er geen fiets in de weg rijdt, in bochten inhalen is normaal, spookrijden ook de gewoonste zaak van de wereld. En de toeter is het belangrijkste onderdeel van de auto.
- In de grote steden zijn er daarentegen wel verkeersagenten die in de gaten houden of het stoplicht voor de voetgangers op rood of groen staat en dat dan weer doorgeven aan de voetgangers zelf (die kunnen natuurlijk kleurenblind zijn…). Ze letten er ook streng op of hun aanwijzingen wel worden opgevolgd. Je moet toch wat verzinnen om Melkert-banen te creëren.
- Een bus is pas vol als hij ook echt vol is. Op de achterbank kan makkelijk iemand extra zitten, beetje inschuiven. Kinderen kunnen op schoot. In het middenpad kunnen nog een x aantal visserskrukjes worden geplaatst en voorin kunnen mensen staan. Pas als al deze plaatsen zijn opgevuld begint men aan de busrit die afhankelijk van de bestemming makkelijk zes uur kan duren. Ik heb niemand horen klagen dat ze 6 uur op een visserskrukje moesten zitten op hobbelige wegen. Maar misschien komt dat wel omdat ik het toch niet versta.
- Men houdt van schoonmaken en vies maken. Schoonmaken op eigen terrein, vies maken op andermans of publiek terrein. Zo kan het gebeuren dat een busbeheerder (een van de extra personeelsleden (soms zijn er wel 4) op een bus, die zijn aangesteld om passagiers te ronselen, de plaatsen te verdelen, geld te innen en de bus schoon te houden) alle rotzooi van de grond netjes opraapt en ergens naar buiten brengt. Hij is hier even mee bezig, want Chinezen houden ook van zonnebloempitten en doppinda’s en wat is nou leuker om de tijd in zo’n bus te doden dan een paar van die nootjes open te maken en ja… je moet die schillen ergens laten. Als het busmannetje klaar is, kan hij aan zijn eigen maaltje beginnen, om vervolgens zijn eigen waterflesje of maïskolf uit het raam naar de andere weggebruikers te gooien. Op de straat is dan weer een ander personeelslid aangesteld om de waterflesjes en maïskolven aan de kant te vegen en weer ergens anders heen te verplaatsen.
- Een paraplu is erg handig. Je kan hem gebruiken voor de regen, voor de zon, of als herkenningspunt voor de gids in een reisgezelschap. In het laatste geval moet het wel een opvallende paraplu zijn (bijvoorbeeld met een vlaggetje er boven op) anders valt hij niet op tussen de vele ‘gewone’ paraplu’s. Het is jammer dat de meeste Chinezen korter zijn dan wij. Daar komt nog eens bij dat de Chinezen niet hebben geleerd om op drukke plaatsen (overal in China dus) rekening met anderen te houden. Het gevolg is dus dat er regelmatig een punt van een paraplu in je oor zit, of in je oog, of op andere ongewenste plaatsen. Ook komt het vaak voor dat er een Chinees (met of zonder paraplu) ineens tussen jou en het informatiebord, dat je aan het lezen was, in staat.
- Chinezen houden van herrie maken. Ze praten niet, maar schreeuwen. Om het geschreeuw te overstemmen, hebben veel gidsen een megafoon. Soms doen ze een wedstrijdje wie het hardst kan en staan er vier gidsen op een rij, ieder naar hun eigen groep te schreeuwen. Soms heb je pech; de Chinees die tussen jou en het infobord gaat staan, blijkt een gids te zijn, compleet met luxe-uitvoering paraplu met vlaggetje en megafoon en gevolgd door een horde paraplu-dragende volgelingen. Je bent omsingeld!
- De meeste Chinezen gebruiken het openbare toilet. Om dit te beschrijven wil ik een stukje citeren van Michel van Velde uit het boek ‘Bestemming Beijing’ (aanrader!). “Als we het toilet inlopen, zijn we opgelucht om hokjes te zien. Deze keer hangt er geen zware urine- of poeplucht en we kunnen rustig onze gang gaan. Maar als we de hokjes betreden zien we dat dit weer een ander type toilet is. Er loopt een open geul met water onder alle hokjes door, bedoeld om je behoefte in te deponeren. Het water stroomt van hokje 1, onder hokje 2 door, naar de volgende hokjes, onderweg netjes alle uitwerpselen van de voorgaande hokjes meeslepend. Laat ik nou net het laatste hokje uitgekozen hebben. Daarnaast blijkt de geul niet bestemd te zijn voor Hollandse producties. Zijn de Chinezen goed in het bouwen van piramides, de Nederlanders bouwen dijken. Ik blijk de hele Zuiderzeekering te hebben nagebouwd want als het zaakje van een Chinees in een hoger gelegen hokje wordt meegesleurd door de stroming, blijft het precies onder mij steken. Kokhalzend probeer ik niet naar de stomende massa beneden me te kijken. De waterkering is zo goed dat ik me moet haasten om me uit de voeten te maken, voordat de toiletgeul overstroomt. Gelukkig ben ik net klaar en spring ik zonder mijn broek dicht te knopen het hokje uit. Een schoonmaker staat me suf aan te kijken als ik mijn rits dichtdoe en moeilijk naar het hokje kijk. ‘Eh mister, er is een watersnoodramp aan de gang!’” Bedankt Michel, voor deze smakelijk doch illustratieve anekdote.
- Kinderen gebruiken het openbare toilet meestal niet. Zij hurken gewoon op straat. Midden in een drukke winkelstraat, of in een trein op het bed van een andere passagier (dat heb ik van horen zeggen en gelukkig zelf niet gezien). Als het kind klaar is met de grote behoefte, zoekt hij een paar stenen, loopt naar oma, die met de stenen de billen schoon schuurt en de broek weer voor hem optrekt. Bij de hele kleintjes hoeft dat broek optrekken niet eens, want die hebben een luxe broek met gat erin zodat hij niet eens omlaag hoeft.
- Op elke straathoek stinkt het anders; soms zijn het de kolen, soms het openbare toilet, soms het eten, soms de slachterij, dan weer uitlaatgassen, maar meestal heb ik geen flauw idee wat de geur veroorzaakt. Na een paar dagen ben ik gestopt om te proberen geuren te identificeren aangezien dit onbegonnen werk was.
- Mensen zijn ontzettend behulpzaam. Als je verdwaalt bent, moet je soms even wachten, maar na een paar minuten komt er altijd een Engels-sprekende Chinees die vraagt of hij kan helpen. En als er geen Engels-sprekende Chinees voor handen is, dan wordt hij gezocht en gehaald.

Tegenover al deze bijzondere gewoontes staan gelukkig ook genoeg bijzondere bezienswaardigheden. Volop tempels, bergen, grotten, kloosters, moskeeën en andere indrukwekkende dingen maken een reis door China zeker de moeite waard. En dit alles samen zorgt voor een onvergetelijke ervaring!